Rối loạn lưỡng cực có chữa khỏi được không là câu hỏi được nhiều bệnh nhân cũng như người nhà quan tâm tìm hiểu. Dưới đây là những giải đáp của chuyên gia xoay quanh câu hỏi này và nhiều vấn đề khác liên quan tới điều trị rối loạn lưỡng cực.

Rối loạn lưỡng cực có chữa khỏi được không?

Giống như nhiều rối loạn tâm thần khác, rối loạn lưỡng cực có thể được điều trị nhưng không thể chữa khỏi hoàn toàn. Hầu hết người bệnh sẽ tiếp tục trải qua các giai đoạn hưng cảm và trầm cảm trong suốt cuộc đời. Ngay cả khi bạn cảm thấy bình thường trong một thời gian dài, cũng không có gì đảm bảo rằng các triệu chứng sẽ không quay trở lại.

Thực tế, có rất ít trường hợp được coi là "khỏi hoàn toàn". Chỉ một số rất ít bệnh nhân rối loạn lưỡng cực I (là những người được chẩn đoán là rối loạn lưỡng cực I nhưng chỉ có một cơn hưng cảm hoặc hỗn hợp duy nhất) là có thể khỏi hoàn toàn. 

Nhìn chung, rối loạn cảm xúc lưỡng cực nhìn chung tiến triển thành giai đoạn, kéo dài suốt đời và tiến triển dao động (thay đổi theo thời gian, lúc tăng nặng - lúc giảm, lúc trầm cảm - lúc hưng cảm, lúc ổn định - rồi lại có thể tái phát.)

Tuy nhiên, việc không chữa khỏi không có nghĩa là không điều trị được. Rối loạn lưỡng cực có thể được kiểm soát và quản lý hiệu quả.

Khi tuân thủ kế hoạch điều trị, người bệnh có thể:

• Quản lý triệu chứng: Giảm nhẹ và kiểm soát các triệu chứng của giai đoạn hưng cảm, hưng cảm nhẹ và trầm cảm.
• Giảm tái phát: Giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn cảm xúc.
• Ổn định lâu dài: Nhiều người mắc rối loạn lưỡng cực có thể trải qua những khoảng thời gian dài không có hoặc có rất ít triệu chứng.

Vì sao rối loạn lưỡng cực không thể chữa khỏi hoàn toàn?

Rối loạn lưỡng cực là một tình trạng kéo dài suốt đời vì bắt nguồn từ những yếu tố sinh học và di truyền, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của não bộ. Sự mất cân bằng trong các chất dẫn truyền thần kinh khiến cảm xúc dễ dao động theo chu kỳ, dẫn đến việc người bệnh có thể tái phát các giai đoạn hưng cảm hoặc trầm cảm ngay cả khi đã ổn định trong thời gian dài.

Ngoài ra, ngay cả khi đã ổn định trong nhiều năm, bệnh có thể tái phát bởi:

• Stress
• Thiếu ngủ
• Thay đổi mùa
• Sử dụng chất kích thích
• Ngừng thuốc

Vì vậy, hiện nay chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn rối loạn lưỡng cực, mà mục tiêu điều trị là kiểm soát triệu chứng, giảm tái phát và giúp người bệnh duy trì cuộc sống ổn định.

Người mắc rối loạn lưỡng cực có thể sống bình thường được không?

Với phương hướng điều trị đúng và lối sống phù hợp, người mắc rối loạn lưỡng cực hoàn toàn có thể làm việc bình thường, sống ổn định, hạnh phúc.

Mục tiêu của điều trị là giúp bệnh nhân quản lý các triệu chứng, giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn cảm xúc, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên, bạn cần hiểu rằng "sống bình thường" đòi hỏi sự kiên trì và nhất quán trong việc tuân thủ kế hoạch điều trị. Nếu không được điều trị, rối loạn lưỡng cực có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống như các vấn đề pháp lý hoặc tài chính, gặp khó khăn trong công việc hoặc trường học,...

Các phương pháp điều trị rối loạn lưỡng cực

Kế hoạch điều trị rối loạn lưỡng cực thường là sự kết hợp giữa điều trị bằng thuốc và tâm lý trị liệu cùng với các thay đổi về lối sống. Mục tiêu là giúp người bệnh quản lý các triệu chứng, giảm thiểu sự tái phát của các cơn cảm xúc và cải thiện chất lượng cuộc sống.

1. Điều trị bằng thuốc

Việc điều trị bằng thuốc phải do bác sĩ chuyên khoa tâm thần thực hiện, và thường được coi là cần thiết suốt đời để ngăn chặn tái phát.

• Thuốc ổn định khí sắc: Đây là nhóm thuốc quan trọng được sử dụng để điều trị cả cơn hưng cảm và trầm cảm lưỡng cực.
• Thuốc chống loạn thần: thường được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với các thuốc khác để ổn định tâm trạng.
• Thuốc chống trầm cảm: Thuốc chống trầm cảm có thể được sử dụng để điều trị giai đoạn trầm cảm chủ yếu.

Liệu pháp sốc điện (ECT) được xem xét trong các trường hợp nghiêm trọng hoặc kháng thuốc

2. Tâm lý trị liệu

Tâm lý trị liệu là một phần quan trọng của kế hoạch điều trị, giúp người bệnh đối phó với những thay đổi trong tâm trạng và các triệu chứng mà thuốc không thể giải quyết được.

Các loại liệu pháp tâm lý phổ biến bao gồm:

• Liệu pháp nhận thức hành vi: Tập trung vào việc thay đổi các quá trình suy nghĩ tiêu cực và hành vi không thích ứng. Liệu pháp nhận thức hành vi có thể giúp ích cho các triệu chứng trầm cảm hoặc mất ngủ.
• Liệu pháp hành vi biện chứng: Được thiết kế để xử lý cảm xúc, giúp người bệnh tiến lên bằng những cách lành mạnh để tương tác trong các mối quan hệ cá nhân và giảm bớt căng thẳng về thể chất và cảm xúc.
• Liệu pháp gia đình: Nhằm cải thiện các mô hình giao tiếp, tập trung vào giải quyết vấn đề và tăng cường sự hiểu biết giữa các thành viên trong gia đình.
• Cùng nhiều liệu pháp khác,…

3. Thay đổi lối sống và biện pháp khác

Việc duy trì thói quen và lối sống lành mạnh là yếu tố then chốt để giảm thiểu các cơn rối loạn cảm xúc và duy trì sự ổn định.

• Kiểm soát giấc ngủ: Giấc ngủ rất quan trọng vì sự gián đoạn giấc ngủ thường gây ra sự bất ổn lưỡng cực. Cần đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm, đảm bảo nơi ngủ thoải mái và tránh thiết bị điện tử trước khi ngủ.
• Tránh chất kích thích: Tránh sử dụng rượu và ma túy vì chúng có thể làm các triệu chứng tồi tệ hơn và tăng khả năng tái phát bệnh.
• Dinh dưỡng và tập thể dục: Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, đảm bảo chế độ ăn uống đa dạng, cân đối và tập thể dục đầy đủ.
• Nhận diện dấu hiệu sớm: Người bệnh cần học cách nhận diện sớm các dấu hiệu thay đổi tâm trạng, giấc ngủ, năng lượng, hoặc khả năng tập trung, để có hướng điều trị thích hợp nhằm phòng ngừa cơn bệnh diễn tiến nặng.
• Xây dựng mạng lưới Hỗ trợ: Chia sẻ với bạn bè, người thân, hoặc tìm một cộng đồng những người cùng mắc rối loạn lưỡng cực để trao đổi, chia sẻ và tìm sự giúp đỡ.

4. Các trường hợp cần nhập viện điều trị

Một số giai đoạn của rối loạn lưỡng cực cần phải nhập viện để được điều trị kịp thời và an toàn. Các trường hợp cần nhập viện bao gồm:

• Các bệnh nhân có ý định và hành vi tự sát (thường xảy ra trong cơn trầm cảm hoặc cơn hỗn hợp).
• Các bệnh nhân có hành vi nguy hiểm cho người xung quanh (thường xảy ra trong cơn hưng cảm nặng), như đập phá đồ đạc, hoặc hành vi bạo lực.
• Các bệnh nhân rối loạn cảm xúc mức độ nặng (có hoặc không có loạn thần).
• Các bệnh nhân chống đối điều trị hoặc rối loạn cảm xúc kháng thuốc (cần sốc điện).

Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, việc quản lý rối loạn lưỡng cực thông qua sự kết hợp của thuốc, liệu pháp tâm lý và tự chăm sóc nhất quán là con đường tốt nhất để đạt được sự ổn định và sống một cuộc sống bình thường.

Rối loạn lưỡng cực có cần uống thuốc cả đời không?

Đối với phần lớn các trường hợp rối loạn lưỡng cực, câu trả lời là có. Bệnh thường kéo dài suốt đời với nguy cơ tái phát cao nếu ngừng thuốc đột ngột. Nhiều nghiên cứu cho thấy, nếu ngừng thuốc sau khi ổn định, bệnh có thể tái phát nặng hơn, thậm chí dẫn đến hưng cảm nghiêm trọng hoặc ý tưởng tự hại.

Giống như đái tháo đường hoặc tăng huyết áp, rối loạn lưỡng cực cần dùng thuốc ổn định khí sắc lâu dài để duy trì sự cân bằng tâm trạng. Ngay cả khi bệnh nhân cảm thấy tốt hơn, họ cũng không được tự ý bỏ điều trị hoặc giảm liều. Việc ngừng thuốc hoặc giảm liều có thể làm cho triệu chứng trầm trọng hơn hoặc tái phát.

Mặc dù hầu hết cần uống thuốc lâu dài, một số ít trường hợp nhẹ (chỉ 1 đợt duy nhất, không tái phát) có thể được bác sĩ xem xét giảm liều hoặc ngừng sau nhiều năm ổn định. Tuy nhiên:

• Quyết định này phải do bác sĩ tâm thần chuyên khoa đánh giá, với theo dõi sát sao.
• Không tự ý ngừng thuốc: Điều này có thể gây nguy hiểm, tăng nguy cơ tái phát.

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ tâm thần, chuyên gia tâm lý

Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy bạn nên cân nhắc tìm kiếm những sự hỗ trợ chuyên môn:

• Xáo trộn cuộc sống: Nếu tâm trạng cực đoan (dù là hưng cảm hay trầm cảm) bắt đầu gây ra các vấn đề dễ thấy trong công việc, trường học, hoạt động xã hội hoặc các mối quan hệ.
• Hậu quả nghiêm trọng: Nếu những hành vi đã gây ra rắc rối về tài chính, pháp lý, hoặc các vấn đề trong gia đình.
• Rối loạn giấc ngủ: Nếu bệnh nhân mất ngủ liên tục trên 3 ngày. Sự thay đổi rõ ràng nhịp ngủ-thức là yếu tố thuận lợi cho sự xuất hiện hoặc tái phát một giai đoạn hưng cảm, hỗn hợp hoặc hưng cảm nhẹ. Cần đến bác sĩ để điều chỉnh phác đồ kịp thời nhằm ngăn chặn tái phát bệnh.
• Dấu hiệu tái phát: Nếu bạn đã được chẩn đoán, hãy trao đổi với đội ngũ chăm sóc sức khỏe của bạn về các triệu chứng ngay từ giai đoạn đầu để ngăn chặn các cơn bệnh trở nên tồi tệ hơn.

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng trầm cảm hoặc hưng cảm nào, bạn có thể đến Yên Hòa Clinic để được hỗ trợ nhanh chóng, kịp thời. Bởi vì rối loạn lưỡng cực không tự thuyên giảm được vậy nên đội ngũ bác sĩ tại Phòng khám sẽ giúp bạn kiểm soát các triệu chứng. Bác sĩ sẽ đánh giá toàn diện tình trạng cảm xúc, tiền sử bệnh lý và mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, có thể bao gồm dùng thuốc, trị liệu tâm lý và theo dõi định kỳ.

Việc được đồng hành bởi đội ngũ chuyên môn không chỉ giúp ổn định tâm trạng mà còn hỗ trợ người bệnh học cách sống chung với rối loạn lưỡng cực một cách an toàn và bền vững.

• Địa chỉ: Số 11 i4, Ngõ 35 Trần Kim Xuyến, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội

• Hotline: 0983. 188. 689 hoặc 0866. 188. 689

• Website: https://phongkhamyenhoa.vn

Như vậy, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu câu trả lời cho câu hỏi "Rối loạn lưỡng cực có chữa khỏi được không?".

Mặc dù hiện tại chưa có thuốc hay phương pháp nào có thể điều trị dứt điểm rối loạn lưỡng cực nhưng việc điều trị nhất quán và hiệu quả có thể giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn cảm xúc. Hãy luôn lạc quan, kiên nhẫn với bản thân bạn nhé!

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/324349

2. https://amfmtreatment.com/what-we-treat/bipolar/bipolar-disorder-be-cured/

3. https://suckhoedoisong.vn/cac-phuong-phap-ho-tro-dieu-tri-roi-loan-luong-cuc-169240619061157314.htm

4. https://benhvien103.vn/roi-loan-cam-xuc-luong-cuc/